Chắc hẳn người Việt Nam chúng ta không còn xa lạ với món cháo đậu xanh, bởi đây là một món ăn bổ dưỡng và dễ làm. Đậu dây là loại đậu được sử dụng phổ biến nhất trong các hộ gia đình, được dùng để chế biến các món ăn từ dân dã đến sang trọng. Ai cũng đã ít nhất một vài lần thưởng thức các món ăn từ đậu xanh. Đậu xanh nổi tiếng với công dụng giải độc, thanh nhiệt. Sử dụng đậu xanh có thể giúp bạn ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm, cải thiện hệ tiêu hóa, thậm chí có thể giảm cân với đậu xanh. Hãy cùng chúng mình tìm hiểu món ăn dinh dưỡng này nhé
Nguồn gốc và định nghĩa của đậu xanh
Đậu xanh hay có tên gọi khác đỗ xanh có nguồn gốc từ khu vực Trung Á và Ấn Độ. Chúng thường phân bố chủ yếu tại vùng nhiệt đới; và phát triển thuận lợi ở châu Á. Loại đậu này có khả năng thích nghi cực tốt với các điều kiện khí hậu. Do vậy, tại Việt Nam chúng được lựa chọn và canh tác khá nhiều.
Đậu xanh là loại cây thân thảo, tùy thuộc vào giống đậu; mà thân sẽ có màu xanh hay chuyển sang tím đỏ. Thân cây có khá nhiều lông tơ; và ít dần về phía gốc. Mỗi cây trưởng thành có chiều cao trung bình từ 30 – 60cm. Lá kép và cũng có lông tơ ở cả 2 mặt của lá. Hoa đậu xanh mọc ở nách lá, có màu trắng và chuyển dần sang màu vàng nhạt khi nở rộ. Quả đậu xanh có hình thuôn dài khoảng 6 – 10cm, mỗi quả có nhiều hạt bên trong. Phần hạt có nhiều ứng dụng hơn phần vỏ bên ngoài.
Đậu xanh là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hóa như: phenolic, flavonoid, axit caffeic và nhiều chất khác nữa. Những chất này có khả năng hạn chế sự hình thành; của các gốc tự do bằng cách tiêu diệt các phân tử có hại. Một cuộc nghiên cứu trong ống nghiệm đã chứng minh rằng, chất chống oxy hóa bên trong đậu xanh có khả năng vô hiệu hóa; các hoạt động của gốc tự do. Điều này giúp cho cơ thể bạn có thể chống lại các căn bệnh mãn tính; như ung thư phổi hay ung thư dạ dày.
Đông hay Tây thì đậu xanh cũng là…“thần dược”
Theo đông y, đậu xanh vị ngọt, hơi tanh, tính hàn, không độc, bổ nguyên khí, thanh nhiệt mát gan, giải được trăm thứ độc, có thể làm sạch mát nước tiểu, chữa lở loét, làm sáng mắt, nhuận họng, hạ huyết áp, mát buồng mật, bổ dạ dày, hết đi tả, thích hợp với các bệnh nhân say nắng, miệng khát, người nóng, thấp nhiệt, ung nhọt, đậu mùa. Theo y học hiện đại, đậu xanh có thành phần dinh dưỡng rất cao. Bên cạnh thành phần chính là protit, tinh bột, chất béo và chất xơ. Đậu xanh chứa rất nhiều vitamin; như vitamin E, B1, B2, B3, B6, C, tiền vitamin A, vitamin K, acid folic; và các khoáng tố gồm Ca, Mg, K, Na, Zn, Fe, Cu, …
Đậu xanh còn là nguồn cung cấp chất xơ hòa tan. Chất này đi qua đường tiêu hóa, lấy đi những chất béo thừa; và loại bỏ khỏi cơ thể trước khi hấp thụ, nhất là cholesterol. Do đó, ăn cháo đậu xanh thường xuyên giúp người béo kiềm chế sự thèm ăn; và giảm lượng chất béo nguy hiểm cho cơ thể. Đồng thời đậu xanh giúp ổn định lượng đường trong máu sau bữa ăn nên rất tốt cho người bệnh tiểu đường. Trong đậu xanh còn có thành phần hạ mỡ máu hữu hiệu nên nó giúp cơ thể phòng chống chứng xơ cứng động mạch và bệnh cao huyết áp, đồng thời có công hiệu bảo vệ gan và giải độc.
Cháo đậu xanh – Món ẩm thực dân dã mà bổ dưỡng
Nhiều người cho rằng đậu xanh là “vua” của các loại đậu, vì tính thông dụng và hữu ích của nó trong đời sống hàng ngày. Đậu xanh được chế biến nhiều món khác nhau theo thói quen từng vùng, miền hay địa phương nào đó. Do người Việt Nam thường có thói quen ăn điểm tâm hoặc ăn khuya bằng các loại cháo, nhưng trong đó thông dụng nhất là cháo đậu xanh, bởi tính nhẹ nhàng thanh sạch và tác dụng giải độc cho cơ thể.
Nhu cầu món cháo đậu xanh bổ dưỡng, tiện dụng của các bà nội trợ hiện đại, cháo ly đậu xanh ăn liền ra đời. Với thành phần chính là gạo thơm và hàm lượng đậu xanh rất cao (200g/kg) giữ nguyên vỏ đậu, là món ăn đặc biệt bổ dưỡng và lành mát. Tính bổ dưỡng của cháo Shang-ha còn thể hiện ở thành phần các loại bột thịt gà, bột thịt heo, bột tôm, cà rốt, bí đỏ… Nhờ đó không những ly cháo có dinh dưỡng đầy đủ mà còn có mùi vị cháo tự nhiên. Để phù hợp với các khẩu vị khác nhau, cháo ly đậu xanh có ba hương vị: cháo Thịt bằm, cháo Trứng gà và còn có cháo Thập cẩm dành cho trẻ em.