Sốt ở trẻ là một phản ứng của cơ thể nhằm chống lại sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, vi rút gây bệnh. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra sốt ở trẻ em có thể do nhiều yếu tố gây nên. Thông thường, thân nhiệt ở trẻ em khoảng 37 độ C nhưng nếu nhiệt độ lên tới 38 trở trở lên là lúc này trẻ đang bị sốt. Sốt cao rất nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nếu như cha mẹ không chăm sóc trẻ bị sốt cao đúng cách. Vậy cách chăm sóc trẻ bị sốt cao đúng cách như thế nào? Để giúp các bậc cha mẹ có thể xử lý kịp thời, đúng cách, chúng tôi sẽ hướng dẫn một số cách chăm sóc trẻ bị sốt cao trong bài viết này.
Khi trẻ bị sốt cao cha mẹ cần xử lý như thế nào?
Khi thấy trẻ có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc, dễ nổi cáu, ngủ lơ mơ, mặt đỏ hoặc tái mét, rùng mình, thân nhiệt tăng có nghĩa là trẻ đang lên cơn sốt. Cha mẹ hoặc người thân của trẻ cần làm như sau: Để trẻ nằm ở nơi thông thoáng khí, không có gió lùa. Hạn chế nhiều người vây quanh trẻ. Cặp nhiệt độ: Có thể đặt nhiệt kế ở dưới nách hoặc ở hậu môn của trẻ. Nhiệt kế phải được giữ trong nách ít nhất 3 phút. Cánh tay của trẻ áp sát vào ngực. Nhiệt độ của trẻ sẽ là số hiện trên nhiệt kế cộng thêm khoảng 0,3 – 0,4 độ. Ví dụ: nhiệt kế ghi 38 độ C thì thân nhiệt thực sự của bé khoảng 38,3 – 38,4 độ C.
Cách xử trí khi thân nhiệt trẻ dưới 38,5 độ C
- Nếu thân nhiệt của trẻ không quá 38 độ C: cởi bớt quần áo, không đắp chăn, chỉ mặc quần áo mỏng cho trẻ và theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên, cứ khoảng 1 giờ đo 1 lần.
- Nếu thân nhiệt của trẻ khoảng 38 – 38,5 độ C: Chườm mát để hạ sốt cho trẻ: Cách làm: Cho ít nước lạnh vào trong chậu. Cho thêm nước nóng vào, bằng 1/2 lượng nước lạnh.
- Kiểm tra nhiệt độ nước bằng cách nhúng khuỷu tay vào thau nước, cảm giác ấm giống như nước tắm em bé.
- Dùng khăn bông mềm, sạch, nhúng vào chậu nước, vắt hơi ráo rồi lau lên khắp mình trẻ, nhất là các vị trí như nách, bẹn, chờ bốc hơi thì lau tiếp cho tới khi thân nhiệt hạ xuống khoảng 37,5 độ C, mặc lại quần áo cho trẻ. Cần phải theo dõi nếu thân nhiệt lại tăng thì lại chườm tiếp.
Cách xử trí khi trẻ sốt trên 38,5 độ C
- Nếu thân nhiệt của trẻ 38,5 độ C trở lên: Cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol theo đúng liều lượng, cân nặng. Và khoảng cách giữ hai lần uống thuốc ghi trong hướng dẫn sử dụng. Nếu trẻ buồn nôn không uống được thuốc thì có thể dùng viên đạn nhét hậu môn.
- Cho trẻ uống nhiều nước, nếu trẻ còn bú thì cho bú nhiều hơn. Bù nước và điện giải cho trẻ bằng Oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng.
- Cho trẻ ăn uống bình thường bằng các loại thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo, súp,… Uống thêm các loại nước hoa quả như cam, chanh,…
- Đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời.
Cách xử trí và chăm sóc trẻ bị sốt cao co giật
Co giật do sốt xảy ra ở khoảng 2-5% trẻ. Độ tuổi thường gặp là từ 6 tháng đến 5 tuổi đặc biệt từ 12-18 tháng. Co giật do sốt thường xảy ra trong ngày đầu tiên bị bệnh. Và khi nhiệt độ của trẻ lớn hơn 39 độ C. Cơn co giật thường kéo dài 1-2 phút. Và không gây tổn thương não cũng như sự phát triển về trí tuệ của trẻ sau này. Một số trường hợp cơn co giật kéo dài trên 10 phút. Đặc biệt là những bệnh nhân co giật khu trú. Hoặc những bệnh nhân co giật nhiều hơn 1 cơn trong 24h có nguy cơ tiến triển thành động kinh.
Phần lớn co giật do sốt sẽ tự hết trong vài phút. Nếu đứa trẻ có co giật do sốt, bình tĩnh và thực hiện các bước sau: Đặt trẻ nằm nghiêng ở bề mặt phẳng. Đảm bảo trẻ không bị rơi. Bắt đầu tính giờ. Loại bỏ những đồ vật sắc, cứng gần trẻ.Nới lỏng quần áo. Quan sát cơn giật của trẻ. Không đặt bất kỳ thứ gì vào miệng trẻ. Không động vào trẻ hoặc ôm trẻ.
Những điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bị sốt cao
- Không mặc nhiều quần áo ấm hoặc đắp chăn khi trẻ đang sốt. Vì sẽ càng làm tăng thân nhiệt, rất nguy hiểm. Nếu trẻ sẽ sốt cao hơn gây co giật, thiếu ôxy não, tổn thương các tế bào thần kinh, có thể hôn mê và tử vong.
- Tuyệt đối không dùng nước đá để chườm cho trẻ sẽ khiến trẻ bị sốt cao hơn do cơ chế co mạch ngoại vi.
- Không xát chanh hay đánh gió cho trẻ.
- Không dùng nhiều loại thuốc có chung một thành phần để hạ sốt sẽ dẫn đến quá liều có thể gây ngộ độc.
- Không nên cho trẻ uống thuốc ngay khi trẻ vừa sốt. Chỉ dùng thuốc hạ sốt cho bé khi nhiệt độ cơ thể trên 38,5 độ để cơ thể con có thể hình thành khả năng tự bảo vệ bản thân trước bệnh tật.
- Tuyệt đối không dùng aspirin để hạ sốt cho trẻ vì có thể gây tổn thương não của trẻ (hội chứng Reye).